با چه روش‌هایی می‌توان تشخیص داد که موها آسیب دیده است؟
مو از جمله اعضای بدن است که در صورت سالم بودن آن می‌توان، سلامت کل بدن را حدس زد. از حالت نرم و ابریشمی گرفته تا موهای خشک و شکننده، تمام اینها می‌توانند نشانه‌هایی از سلامت بدن باشند. علاوه بر این، همه دوست دارند تا به موهای خود برسند تا ظاهری جذاب‌تر داشته باشند. برای خود یک روتین مراقبت از مو ترتیب می‌دهند، آن را صاف می‌کنند، شامپو باکیفیت و مناسب می‌خرند، موها را ویتامینه می‌کنند، اسپری نرم کننده‌ی مو می‌خرند، هر چند وقت یکبار به آرایشگاه می‌روند تا موهای خود را کوتاه کنند و در نهایت از انواع روش‌های رنگ و هایلات مو برای زیباتر شدن آن استفاده می‌کنند.
اما حتی با تمام توجه ما، بافت، حجم و رنگ مو می‌تواند به طور غیر منتظره‌ای تغییر کند. مو تنها یکی از آینه‌های منعکس‌کننده سلامتی شماست، زیرا آسیب در موها می‌تواند نشان دهنده عدم تعادل در برخی عناصر داخل بدن باشد. به همین دلیل، این راهنما را آماده کردیم که به شما کمک کنیم تا ریشه مشکلات موهای خود را پیدا کنید.
نازک شدن تار مو
آیا در زمان شستشوی موها در حمام متوجه نازک شدن موهای خود شده‌اید؟ معمولا این اتفاق به تدریج رخ می‌دهد و خب می‌تواند کمی ترسناک باشد و اغلب ناشی از عدم تعادل در ساختار داخلی بدن است.
دلایل رایج نازک شدن موها
- استرس: به دنبال این باشید که در روزهای اخیر چه احساسی داشته‌اید. استرس موج عظیمی از کورتیزول در بدن به وجود می‌آورد که باعث از بین رفتن بسیاری از هورمون‌های دیگر در بدن می‌شود.
- رژیم غذایی نامناسب در سنین بالاتر: مطالعه‌ای معتبر در مورد یائسگی نشان می‌دهد که در طول یائسگی، تغییرات هورمونی می‌تواند بر ریزش یا نازک شدن مو تأثیر بگذارد. این مطالعه به افرادی که این مرحله زندگی را سپری می‌کنند توصیه می‌کند از مصرف مکمل‌ها اجتناب کنند و به رژیم غذایی خود توجه بیشتری داشته باشند و غذاهای غنی از پروتئین، مس، سلنیوم و اسید‌آمینه لیزین (L-lysine) (که بر جذب آهن و روی تأثیر می‌گذارد) بخورند.
راه‌هایی برای درمان نازک شدن موها
- مدیتیشن یا پس‌خوراند زیستی (بیوفیدبک): ایجاد آرامش در سیستم عصبی به طور طبیعی می‌تواند ترشح این هورمون‌ها را کاهش دهد. برای رسیدن به آرامش می‌توانید سراغ مدیتیشن و دیگر روش‌های ذهنی بروید.
- آب قلم: این اکسیر غنی از کلاژن از تمام سلول‌های ما (حتی سلول‌های رشد مو) پشتیبانی می‌کند. همچنین روی کلیه‌ها اثر مثبت می‌گذارد، که در طب چینی گفته می‌شود که موهای سر را کنترل می‌کند.
- آهن: غذاهای غنی از آهن مانند ماهی قزل آلا، نخود، اسفناج و جگر را در برنامه غذایی خود بگذارید. در صورتی که غذاهای حاوی آهن را به درستی و به اندازه مناسب در طول هفته مصرف کنید، روده‌ها نرم‌تر می‌شوند و کمتر دچار یبوست می‌شوید.
- یک رژیم غذایی با گلیسمی (شاخص قند خون) پایین را امتحان کنید: این رژیم بر خوراکی‌های حاوی کربوهیدرات و فیبر تمرکز دارد. این رژیم شامل خوراکی‌هایی مانند پیاز، انواع میوه بری، دانه کدو تنبل، کاکائو، تخم مرغ و غیره می‌شود.
موهای خشک و زبر
برخلاف تبلیغات جذاب شامپو که در آن دست به راحتی درون موها می‌رود و خرمن موها از این سمت به آن سمت می‌روند، در واقعیت ممکن است بسیاری با خشکی و زبری موهای خود درگیر باشند.
دلایل رایج زبر و خشک شدن موها
- حرارت بالا: هر چه درجه سشوار شما بالا باشد، موهای شما بیشتر آسیب خواهید دید و خشک می‌شود. بهترین راه برای خشک کردن مو این است که آنها را به آرامی در یک حوله بپیچید تا به حفظ رطوبت در هنگام خشک شدن موها کمک کنید. اگر استفاده از سشوار اجباری است، دست خود را حداقل ۵ تا ۱۰ سانتی‌متر دورتر از موها نگه دارید. برای دمای معمولی و پایین سشوار، تا ۳۰ ثانیه مناسب است، اگر دمای سشوار ۲۰۰ درجه فارنهایت (۹۳ درجه سانتیگراد) است، ۱۵ ثانیه برای خشک کردن موها کافی است.
- شستشوی بیش از حد موها: شامپو در از بین بردن کثیفی و چربی بسیار عالی عمل می‌کند، اما همچنین سبوم (چربی طبیعی پوست و موی سر که به درخشان ماندن آن کمک می‌کند) موها را نیز از بین می‌برد. سعی کنید حداقل یک روز بین شست‌وشوی موهای خود فاصله بیندازید.
- بلیچ کردن موها: بسیاری از روش بلیچ کردن برای از بین بردن رنگ از موها استفاده می‌کنند که در این روش، مواد به درون ساقه‌ی موها نفوذ می‌کند و ملانین را از بین ببرد، عنصری که به موهای شما رنگدانه طبیعی می‌دهد. محصولات با کیفیت پایین یا عدم استفاده از محصولات درمانی پس از این کار، می‌تواند موهای شما را خشن و زبر کند.
- رنگ کردن مداوم موها: گفته می‌شود که، رنگ‌های شیمیایی چربی‌های طبیعی مو را از بین می‌برند. به این ترتیب، رنگ کردن موها باعث تغییر بافت آن می‌شود و موها را سخت و زبر می‌کند.
درمان‌های طبیعی برای موهای خشک یا زبر
- استفاده از روغن‌های طبیعی: ۱ قاشق غذاخوری روغن زیتون از ریشه تا نوک موها بزنید و ماساژ دهید تا خون را در پوست سر خود به جریان بیندازید، سپس بگذارید ۱۵ دقیقه روی موهای بماند. اسید اولئیک، اسید پالمیتیک و اسکوالن موجود در این روغن، به عنوان یک نرم کننده طبیعی شناخته می‌شوند و موها را نرم‌تر می‌کنند. روغن بادام نیز یکی دیگر از گزینه‌های عالی است که می‌توانید برای نرم کردن موهای خود استفاده کنید.
- کلاه سر کنید: اگر تازه موهای خود را رنگ یا بلیچ کرده‌اید، تمام تلاش خود را بکنید تا از یک کلاه لبه دار بزرگ در زیر نور آفتاب استفاده کنید تا از آسیب بیشتر به موهای خود جلوگیری کنید.
- با آب برنج بشویید: دفعه بعد که خواستید برنج آماده کنید، حتما آب برنج را برای این مواقع نگه دارید. ممکن است بسیاری بگویند که این چه کار احمقانه‌ای است، اما محققان عنصری به نام اینوزیتول را در برنج پیدا کرده‌اند که موهای آسیب دیده را ترمیم می‌کند.
موهای گره خورده
آیا متوجه شدید که گره خوردن موها در صبح و در زمان شانه کردن بیشتر می‌شود؟ گره خوردن مو نشان‌دهنده آسیب به کوتیکول موهای شماست که روی هم قرار می‌گیرند و در واقع باعث به وجود آمدن گره می‌شوند. چه کنیم تا موهایمان گره نخورد؟
دلایل رایج گره خوردن موها
- حرارت: اتوهای مو، بیگودی، برس برقی و سشوار، هر چقدر هم که باکیفیت باشند و درجه حرارت آنها پایین باشد، باز هم به بافت مو آسیب می‌زنند. استفاده مداوم از این وسایل به کوتیکول‌ها و بافت مو آسیب می‌زند و در مرور زمان باعث گره خوردن آنها می‌شود. کارشناسان توصیه می‌کنند فقط یک بار در هفته از ابزارهای حرارتی استفاده کنید.
- شانه کردن زیاد موها: شانه کردن موهای آسیب دیده، باعث افزایش آسیب به آنها می‌شود. به جای این کار، از یک شانه با دندانه پهن استفاده کنید و شانه زدن را از پایین شروع کنید و کم کم به سمت شانه کردن نقاط بالایی موهای خود بروید. شانه زدن را به قبل از حمام زمانی که موها خشک است موکول کنید. شانه کردن موهای خیس، می‌تواند به آن آسیب بزند و موجب خرد شدن مو شود.
درمان‌های طبیعی برای موهای گره خورده
- کمتر موها را بشویید: شامپو، چربی و مواد داخلِ محصولاتی که برای درمان موها استفاده می‌کنید را از بین می‌برد. اما استفاده از شامپو، حتی روغن‌های طبیعی مو را نیز از بین می‌برد. سعی کنید یک روز در میان موهای خود را بشویید. اگر در حال حاضر از نرم کننده در حمام استفاده می‌کنید، یک نرم کننده طبیعی برای موهای خود انتخاب کنید.
- استفاده از وسایل حرارتی را محدود کنید: مگر اینکه قرار باشد هر هفته روی فرش قرمز بروید که بخواهید از وسایل حرارتی مو استفاده کنید. کمی به موهای خود استراحت و اجازه دهید در معرض هوا خشک شوند. اگر نیاز به صاف کردن یا فر کردن موهای خود دارید، حرارت این دستگاه‌ها را کم کنید و از یک محصول محافظ مو در زمان انجام این کار استفاده کنید.
- موهای خود را با حوله خشک کنید: وقتی از حمام بیرون آمدید، به آرامی موهای خود را درون یک حوله نرم بپیچانید تا رطوبت جذب موها شود و از کشیدن محکم حوله روی موهای خود خودداری کنید، چرا که باعث اصطکاک و گره خوردن موها می‌شود.
سفید شدن زودرس موها
اگر زمان سفید شدن موهایتان فرا نرسیده باشد، مطمئنا با دیدن این رنگدانه روشن روی موهای خود شوکه خواهید شد. چه از این اتفاق خوشتان آمده باشد و از آن استقبال کنید و چه از دیدن موهای سفید خود در عذاب باشید، در هر حال باید دلیل سفید شدن موها را کشف کنید.
دلایل رایج سفیدی مو
- رژیم غذایی نامتعادل: این احتمال وجود دارد که مواد مغذی یا مواد معدنی مناسب را دریافت نکنید. در یک مطالعه به این اشاره شده که سطوح پایین فریتین، کلسیم و ویتامین D-3 باعث بروز این اتفاق می‌شود. برخی دیگر از متخصصان، مصرف کم مس، روی و آهن را مرتبط به سفیدی مو می‌دانند.
- ژنتیک: بله، درست است. اگر در خانواده شما و یا حتی یکی از اعضای خانواده شما سابقه سفیدی زودرس مو وجود دارد، این احتمال وجود دارد که این ارث را از او دریافت کرده باشید.
درمان‌های رایج برای سفیدی زودرس مو
- حنا: اگر دوست ندارید تا از رنگ‌های شیمیایی برای پوشاندن موهای سفید خود استفاده کنید، از رنگ طبیعی حنا استفاده کنید، که رنگ موهای شما را به رنگ طلایی مسی تبدیل می‌کند.
- رنگ قهوه: همچنین می‌توانید قهوه را امتحان کنید. فقط ۴ قاشق غذاخوری قهوه آسیاب شده را با ۲ فنجان نرم کننده مخلوط کنید و دو فنجان قهوه قوی درست کنید. پس از شامپوی معمولی، موهای خود را با قهوه خنک شده آبکشی یا خیس کنید، سپس موهای خود را با نرم کننده ماساژ دهید. بگذارید یک ساعت بماند و بعد نتیجه را ببینید! به خاطر داشته باشید که کافئین از طریق پوست جذب بدن می‌شود. بنابراین، اگر به مصرف کافئین حساسیت دارید و برای خوردن خوراکی‌های حاوی کافئین محدودیت دارید، از این روش استفاده نکنید.
- مصرف غذاهای مفید برای مو: گردو منابع عالی مس است که به افزودن رنگدانه به مو کمک می‌کند. سایر مواد مفید برای مو عبارت‌اند از ماهی، کلم بروکلی، انواع آجیل و کلم پیچ که همگی حاوی مقدار زیادی امگا ۳ هستند. فواید فواید شی باتر برای مو را نیز فراموش نکنید.
موهای وز شده
گاهی اوقات موها به اندازه‌ای وز می‌شود که حتی می‌توان از آن به عنوان لانه پرنده‌ها استفاده کرد. چرا موهایم وز می‌شود؟
دلایل رایج وز شدن موها
- از محصولات اشتباه استفاده می‌کنید: علت اصلی وز شدن موها کاهش قدرت مو در طول زمان است. کاهش قدرت مو می‌تواند ناشی از تغذیه نامتعادل یا محصولات نامناسب برای زبری مو باشد. خرید انواع آبرسان مو در صورتی که به درستی انجام نشود و به محتویات داخل محصولات توجه نکنید، می‌تواند اثر عکس روی موها داشته باشد.
- نیاز به کوتاه کردن مو دارید: برخی اوقات تنها دلیل کوتاه کردن موها، رشد زیاد موها نیست. در صورتی که موهای خود را به صورت مرتب کوتاه نکنید، مو دچار موخوره می‌شود و در نهایت وزی در موها مشاهده می‌شود.
- ضربه روحی را تجربه می‌کنید: وز شدن موها می‌تواند ناشی از یک مشکل طولانی مدت باشد که حدود شش ماه پس از یک حادثه‌ی روحی دیده می‌شود، که می‌تواند هر چیزی از مرگ یک عزیز گرفته تا همه‌گیری یک ویروس باشد.
درمان‌های طبیعی برای موهای وز شده
- دوش خنک بگیرید: همان‌طور که آب داغ منافذ روی صورت شما را باز می‌کند، کوتیکول موهای شما را نیز باز می‌کند. برای کمک به محافظت از تار موهای خود، دوش آب ولرم یا خنک بگیرید.
- از شامپوی طبیعی استفاده کنید: مواد شیمیایی مانند سدیم لوریل سولفات که در برخی از شامپوها یافت می‌شود، روغن مو را از بین می‌برند و باعث به وجود آمدن موخوره می‌شوند. در میان محصولات کامان، تمام شامپوهای آن بدون سولفات هستند و می‌توانید با خیال راحت آنها را برای موهای خود استفاده کنید. در زمان خرید شامپو خوب است بدانید که، این شامپوها برای انواع مو هستند و حتما نوع موی خود را در زمان خرید در نظر داشته باشید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در بیشتر مواقع، سلامت مو را می‌توان از با ارزیابی آنچه می‌خورید و نحوه مدیریت میزان استرس خود برطرف کنید. اما با این حال، مواردی هستند که نشان دهنده مشکلات بزرگتری هستند.
در مورد خانم‌ها، بسیار مهم است که سطح هورمون‌ها و تیروئید خود را بررسی کنند، زیرا اختلال در این موارد می‌تواند دلیل ریزش مو شود. حتی کوچکترین عدم تعادل در هورمون‌های مردانه و زنانه می‌تواند منجر به لاغری شود.
اگر خانمی روی صورتش موهای زائدی زیادی وجود دارد، باید به پزشک خود نیز مراجعه کند تا از نظر سندرم یا کیست تخمدان مورد بررسی قرار بگیرد.
| مشکل مو | علت | علائم دیگری که باید مراقب آنها بود |
| موهای خشک، زبر و گره خورده | کم کاری تیروئید یا سوء تغذیه | خستگی، افسردگی، ضعف عضلانی، افزایش یا کاهش شدید وزن |
| نازک شدن موها | کم خونی یا مشکل در تیروئید | ضعف، رنگ پریدگی، ناخن‌های شکننده، میل به غذاهای عجیب (خاک رس، خاک) |
| سفید شدن زودرس موها | نارسایی کلیه | تورم اطراف چشم یا پاها، حالت تهوع، پوست خاکستری، کبود شدن سریع بدن |
| موهای وز شده | ضربه روحی | مشکلات روحی، استرس |
| ریزش بیش از حد مو | آلوپسی یا بیماری خود ایمنی | خستگی شدید، کاهش وزن غیر منتظره، بثورات، درد مفاصل |
اما اگر علائم خیلی عجیبی روی موهای خود ندارید و تنها براق بودن موهای شما خیلی زیاد نیست، خبر خوب این است که در اغلب موارد، موهای شما پس از چند اصلاح جزئی در سبک زندگی، بهتر می‌شود. حتی با تغییر در سبک زندگی این فرصت را دارید تا در سلامت خود نیز بهبود مشاهده کنید.